Mangka
kanthining tumuwuh,
Salami mung
awas eling,
Eling
lukitaning alam,
Dadi
wiryaning dumadi,
Supadi nir
ing sangsaya,
Yeku
pangreksaning urip.
|
Padahal bekal
hidup,
selamanya
waspada dan ingat,
Ingat akan
pertanda yang ada
di alam ini,
Menjadi
kekuatannya asal-usul, supaya lepas dari sengsara.
Begitulah
memelihara hidup.
|
Marma den
taberi kulup,
Angulah
lantiping ati,
Rina wengi
den anedya,
Pandak
panduking pambudi,
Bengkas
kahardaning driya,
Supaya dadya
utami.`
|
Maka rajinlah
anak-anakku,
Belajar
menajamkan hati,
Siang malam
berusaha,
merasuk ke
dalam sanubari,
melenyapkan
nafsu pribadi,
Agar menjadi
(manusia) utama.
|
Pangasahe
sepi samun,
Aywa esah ing
salami,
Samangsa wis
kawistara,
Lalandhepe
mingis mingis,
Pasah wukir
reksamuka,
Kekes
srabedaning budi.
|
Mengasahnya
di alam sepi (semedi),
Jangan
berhenti selamanya,
Apabila sudah
kelihatan,
tajamnya luar
biasa,
mampu
mengiris gunung penghalang,
Lenyap semua
penghalang budi.
|
Dene awas
tegesipun,
Weruh
warananing urip,
Miwah wisesaning
tunggal,
Kang atunggil
rina wengi,
Kang mukitan
ing sakarsa,
Gumelar
ngalam sakalir.
|
Awas itu
artinya,
tahu
penghalang kehidupan,
serta
kekuasaan yang tunggal,
yang bersatu
siang malam,
Yang
mengabulkan segala kehendak,
terhampar
alam semesta.
|
Aywa sembrana
ing kalbu,
Wawasen wuwus
sireki,
Ing kono
yekti karasa,
Dudu ucape
pribadi,
Marma den
sembadeng sedya,
Wewesen
praptaning uwis.
|
Hati jangan
lengah,
Waspadailah
kata-katamu,
Di situ tentu
terasa,
bukan ucapan
pribadi,
Maka
tanggungjawablah,
perhatikan
semuanya sampai tuntas.
|
Sirnakna
semanging kalbu,
Den waspada
ing pangeksi,
Yeku dalaning
kasidan,
Sinuda saka
sethithik,
Pamothahing
nafsu hawa,
Linalantih
mamrih titih.
|
Sirnakan
keraguan hati,
waspadalah
terhadap pandanganmu,
Itulah
caranya berhasil,
Kurangilah
sedikit demi sedikit
godaan hawa
nafsu,
Latihlah agar
terlatih.
|
Aywa mematuh
nalutuh,
Tanpa tuwas
tanpa kasil,
Kasalibuk ing
srabeda,
Marma dipun
ngati-ati,
Urip keh
rencananira,
Sambekala den
kaliling.
|
Jangan
terbiasa berbuat aib,
Tiada guna
tiada hasil,
terjerat oleh
aral,
Maka
berhati-hatilah,
Hidup ini
banyak rintangan,
Godaan harus
dicermati.
|
Umpamane wong
lumaku,
Marga gawat
den liwati,
Lamun kurang
ing pangarah,
Sayekti
karendhet ing ri.
Apese
kasandhung padhas,
Babak bundhas
anemahi.
|
Seumpama
orang berjalan,
Jalan
berbahaya dilalui,
Apabila
kurang perhitungan,
Tentulah
tertusuk duri,
celakanya
terantuk batu,
Akhirnya
penuh luka.
|
Lumrah bae
yen kadyeku,
Atetamba yen
wus bucik,
Duweya kawruh
sabodhag,
Yen tan
nartani ing kapti,
Dadi kawruhe
kinarya,
Ngupaya kasil
lan melik.
|
Lumrahnya
jika seperti itu,
Berobat
setelah terluka,
Biarpun punya
ilmu segudang,
bila tak
sesuai tujuannya,
ilmunya hanya
dipakai
mencari
nafkah dan pamrih.
|
Meloke yen
arsa muluk,
Muluk ujare
lir wali,
Wola wali
nora nyata,
Anggepe
pandhita luwih,
Kaluwihane
tan ana,
Kabeh tandha
tandha sepi.
|
Baru
kelihatan jika keinginannya muluk-muluk,
Muluk-muluk
bicaranya seperti wali,
Berkali-kali
tak terbukti,
merasa diri
pandita istimewa,
Kelebihannya
tak ada,
Semua bukti
sepi.
|
Kawruhe mung
ana wuwus,
Wuwuse gumaib
gaib,
Kasliring
thithik tan kena,
Mancereng
alise gathik,
Apa pandhita
antiga,
Kang mangkono
iku kaki,
|
Ilmunya
sebatas mulut,
Kata-katanya
di gaib-gaibkan,
Dibantah
sedikit saja tidak mau,
mata
membelalak alisnya menjadi satu,
Apakah
seperti pandita palsu,..
Apakah seperti itu anakku ?
|
Mangka ta
kang aran laku,
Lakune ngelmu
sejati,
Tan dahwen
pati openan,
Tan panasten
nora jail,
Tan njurungi
ing kahardan,
Amung eneng
mamrih ening.
|
Padahal yang
disebut “laku”,
sarat
menjalankan ilmu sejati tidak suka omong kosong dan tidak suka memanfaatkan
hal-hal sepele yang bukan haknya,
Tidak iri
hati dan jail,
Tidak
melampiaskan hawa nafsu.
Sebaliknya,
bersikap tenang menggapai keheningan jiwa.
|
Kaunanging
budi luhung,
Bangkit ajur
ajer kaki,
Yen mangkono
bakal cikal,
Thukul
wijining utami,
Nadyan bener
kawruhira,
Yen ana kang
nyulayani.
|
Luhurnya
budipekerti,
pandai
beradaptasi, anakku !
Demikian
itulah awal mula,
tumbuhnya
benih keutamaan,
Walaupun
benar ilmumu,
bila ada yang
mempersoalkan..
|
Tur kang
nyulayani iku,
Wus wruh yen
kawruhe nempil,
Nanging laire
angalah,
Katingala
angemori,
Mung ngenaki
tyasing liyan,
Aywa esak
aywa serik.
|
Walau orang
yang mempersoalkan itu,
sudah
diketahui ilmunya dangkal,
tetapi secara
lahir kita mengalah,
berkesanlah
persuasif,
sekedar
menggembirakan hati orang lain.
Jangan sakit
hati dan dendam.
|
Yeku
ilapating wahyu,
Yen yuwana
ing salami,
Marga wimbuh
ing nugraha,
Saking heb
Kang mahasuci,
Cinancang
pucuking cipta,
Nora ucul ucul
kaki.
|
Begitulah
sarat turunnya wahyu,
Bila teguh
selamanya,
dapat
bertambah anugrahnya,
dari sabda
Tuhan Mahasuci,
terikat di
ujung cipta,
tiada
terlepas-lepas anakku.
|
Mangkono
ingkang tinamtu,
Tampa
nugrahaning Widhi,
Marma ta
kulup den bisa,
Mbusuki
ujaring janmi,
Pakoleh lair
batinnya,
Iyeku budi
premati.
|
Begitulah
yang digariskan,
Untuk
mendapat anugrah Tuhan.
Maka dari itu
anakku,
sebisanya,
kalian pura-pura menjadi orang bodoh terhadap perkataan orang lain,
nyaman lahir
batinnya,
yakni budi yang
baik.
|
Pantes
tinulat tinurut,
Laladane mrih
utami,
Utama
kembanging mulya,
Kamulyan jiwa
dhiri,
Ora ta yen
ngeplekana,
Lir leluhur
nguni-uni.
|
Pantas
menjadi suri tauladan yang ditiru,
Tauladan yang utama
Wahana agar
hidup mulia,
kemuliaan
jiwa raga.
Walaupun
tidak persis,
seperti nenek
moyang dahulu.
|
Ananging ta
kudu kudu,
Sakadarira
pribadi,
Aywa tinggal
tutuladan,
Lamun tan
mangkono kaki,
Yekti tuna
ing tumitah,
Poma
kaestokna kaki.
|
Tetapi harus
giat berupaya,
sesuai kemampuan diri,
Jangan
melupakan suri tauladan,
Bila tak
berbuat demikian itu anakku,
pasti merugi
sebagai manusia.
Maka
lakukanlah anakku !
|
Rabu, 07 September 2016
TEMBANG KINANTHI SERAT WEDHATAMA
Langganan:
Posting Komentar (Atom)
Tidak ada komentar:
Posting Komentar